Split

Split

Split to drugie, co do wielkości w Salona została splądrowana i zniszczona przez Awarów oraz Słowian. Część mieszkańców przeniosła się w okolice pałacu. Aby sprostać nowym realiom, wnętrze pałacu zostało dostosowane do wymogów średniowiecznego miasta. Powstałe miasto było zarządzane najpierw przez Franków a potem dostało się pod władzę imperium Bizantyjskiego. W czasach panowanie Chorwatów w Dalmacji, Split był miastem niezależnym, posiadał nawet własną walutę. Wenecjanie, którzy byli kolejnymi władcami miasta odebrali miastu niezależność. W XVI wieku dokonano rozbudowania i wzmocnienia murów obronnych, co przyczyniło się do rozwoju handlu. Pomimo zawieruchy wojennej w XVII wieku, w mieście wybudowano kilka barokowych pałaców. Panowanie Austriaków przyczyniło się do dalszej industrializacji miasta, powiększony został port. Po zakończeniu I Wojny Światowej, Split stał się stolicą Królestwa Jugosławii. Podczas II Wojny Światowej miasto zostało zbombardowane przez Włochów, także podczas wojen pomiędzy 1991 i 1995 miasto dość znacznie ucierpiało.
Historyczne centrum Splitu stanowi Pałac Dioklecjana wybudowany na planie kwadratu. Do wewnątrz można wejść przez cztery potężne bramy, po jednej z każdej strony. Zwiedzanie pałacu zaczynamy od strony nadmorskiej promenady. Za czasów Dioklecjana morze sięgało aż do ściany pałacu, a przez Brązową Bramę można było wejść bezpośrednio na statek. Dzisiaj nabrzeże oddalone jest od pałacu o dobre 50 metrów. Idąc dalej w kierunku zachodnim docieramy do palcu Trg Braće Radić na którym znajduje się ośmiokątna wieża obronna. Wieża została wybudowana w XV wieku, na początku panowania Wenecjan. Na placu przed wieżą znajduje się pomnik chorwackiego poety Marko Marulića oraz renesansowy pałac Milesi. Podążając dalej wzdłuż zachodniej ściany pałacu, docieramy do placu Narodni Trg otoczonego renesansowymi pałacami. W budynkach tych znajdowało się w średniowieczne centrum administracyjne miasta.
Wąskimi uliczkami dochodzimy do bramy zachodniej, zwanej Żelazną Bramą, która łączyła średniowieczne stare miasto z dzielnicami połażonymi poza obrębem pałacu. Po jej wewnętrznej stronie znajdowała się niewielka kaplica, do dzisiaj zachowało się kilka naw bocznych oraz dzwonnica z XI wieku.
Podążając dalej Ulicą Krešmirovą, w średniowieczu była to najważniejsza ulica w mieście, dochodzimy centralnego placu starego miasta. Po prawej stronie znajduje się Perystyl oraz kościół Sv. Duje. W XIV wieku, do zachowanego dolnego piętra Perystylu dobudowane zostało górne piętro. Perystyl otoczony był przez trzy świątynie i inne ważne obiekty sakralne. Po rzymskiej Świątyni Wenus, zbudowanej na planie sześciokąta pozostały jedynie fundamenty oraz fragmenty krypty. Ze Świątyni Kybele zachował się jedynie okrągły fundament. Próbę czasu najlepiej przetrwała Świątynia Jupitera. Sklepienie głównej nawy w stanie praktycznie nienaruszonym przetrwało do naszych czasów. W wiekach średnich Świątynia Jupitera używana była jako baptysterium. W centralnym miejscu znajduje się chrzcielnica z XII wieku a ściany ozdobione są misternymi ornamentami przedstawiającymi jednego z chorwackich władców na tronie.
Pomiędzy perystylem a mauzoleum znajduje się wejście do właściwego pałacu i królewskich komnat. Z czasów rzymskich zachowało się jedynie kilka pomieszczeń. Jeszcze do wieku XIX kamienie ze ścian pałacu były masowo wykorzystywane do budowy domów w nowym mieście. W roku 1956 podjęto się renowacji pałacu. Dzisiaj można pospacerować po 25 odrestaurowanych salach, w których od czasu do czasu organizowane są różne wystawy.
W pobliżu perystylu znajduje się ośmiokątne Mauzoleum Dioklecjana, które przebudowane zostało w średniowieczu na kościół pod wezwaniem św. Duje, biskupa pobliskiej Salony. Z przykościelnej dzwonnicy rozpościera się wspaniały widok na miasto i wyspy na południe od niego. Warto zwrócić uwagę na dach mauzoleum, który częściowo pokryty jest dachówkami jeszcze z czasów rzymskich.
Podążając od perystylu w kierunku północnym dochodzimy do Złotej Bramy, która po gruntownej renowacji jest najpiękniejszą z wszystkich czterech bram. Kostka, którą wyłożona jest uliczka łącząca perystyl ze Złotą Bramą pochodzi jeszcze z czasów rzymskich. W pobliżu bramy znajdują się ruiny wczesnochrześcijańskiej bazyliki i klasztoru benedyktynów. Warte odwiedzenia muzeum archeologiczne oddalone jest od Złotej Bramy o około 10 minut.
Podążając od perystylu w kierunku wschodnim dochodzimy do otoczonej kolumnami bramy wschodniej, zwanej Srebrną Bramą. Wschodnia ściana dawnego pałacu przetrwała w najlepszym stanie do naszych czasów i ciągle imponuje swoją architekturą. Na zewnątrz znajduje się targ.
Na zachód od starego miasta znajduje się letnia oaza miasta, półwysep Marjan. W XX wieku urządzono tam park, na terenie którego znajduje się kilka ciekawych galerii i muzeów: Galeria Meštrowić prezentuje ciekawą kolekcję rzeźb. Po drugiej stornie ulicy znajduje się pałac Meštrowić. Po przeciwnej stronie wzgórza znajduje się park zoologiczny. Warto zajrzeć także do dwóch kościółków: Sv. Nikola oraz Sv. Jure. Na stokach półwyspu wybudowano liczne ścieżki zachęcające do spacerów i biegania.
W północnej części Splitu, w pobliżu zatoki i portu Poljud znajduje się franciszkański klasztor Sv. Ante z XV wieku. Wewnątrz klasztoru podziwiać można przepiękne renesansowe malowidła oraz czteroczęściowy ołtarz przedstawiający św. Dominika, patrona Splitu.
Rozwiń tekst
Opcje mapy
  • Typ mapy