Palazzo Ducale

Palazzo Ducale

Majestatyczny Pałac Dożów (wł. Palazzo Ducale) wraz z sąsiadującą bazyliką św. Marka są świadkiem potęgi Republiki Weneckiej. Do czasu samorozwiązania się Republiki w roku 1797 w pałacu oprócz prywatnych apartamentów dożów mieściły się wszystkie urzędy ówczesnej republiki, w podziemiach znajdowały się więzienia.
Budowa zamku rozpoczęła się równolegle z budową miasta. Już początkach IX wieku na miejscu dzisiejszego pałacu znajdowała się drewniana cytadela z wieżami obserwacyjnymi, której zadaniem była obrona wejścia do miasta. W roku 1340 za panowania doży Sebastiono Zianiego podjęto decyzję o przebudowie twierdzy na reprezentacyjny pałac republiki w stylu bizantyjskim. Przebudowa zamku trwała aż do wieku XVII i była wielokrotnie przerywana, głownie przez wielkie pożary.
Zachowane do dziś zewnętrzne fasady z lekko czerwonego marmuru wybudowane były dopiero w roku 1438. Fasady: zachodnia (od strony placyku św. Marka) i południowa (od strony morza) są prawie identyczne i uchodzą za wzorzec późnego weneckiego gotyku, mimo tego, że zawierają wiele elementów pochodzących ze sztuki bizantyjsko-orientalnej. Aby zachować symetrię budowli, główny portal pałacu, Porta della Carta znajduje się przy zewnętrznym krańcu zachodniej fasady, tam, gdzie pałac łączy się z bazyliką św. Marka. Brama nazwana została papierowa, ponieważ to tutaj mieszkańcy miasta, którzy na co dzień nie mieli wstępu do pałacu, zostawiali kartki ze swoimi podaniami i życzeniami. Tutaj też obwieszczane były rozkazy dożów oraz prawa republiki. Portal ozdobiony jest płaskorzeźbą przedstawiającą dożę Francesco Foscariego klęczącego przed lwami św. Marka.
Przez bramę Porta del Frumento (Brama Pszeniczna) umieszczoną na południowej fasadzie od strony morza można wejść na dziedziniec pałacowy. Na dziedziny znajdują się ogromne i masywne prowadzące na piętro schody, Scala del Giganti (Schody Gigantów) zwieńczone ogromnymi posągami Marsa i Neptuna. Na najwyższym stopniu tych schodów koronowani byli dożowie. Obrzędu tego dokonywana przy użyciu Corno Ducale, charakterystycznej czapki dożów.
Zwiedzanie przepełnionej przepychem rezydencji pozostawia na zwędzającym ogromne wrażenie potęgi dawnej republiki. Pokoje przepełnione są dziełami wielkich artystów mieszkających w samym mieście i nie tylko. Spacerując i podziwiając wspaniałe komnaty niejednokrotnie brakuje słów, aby wyrazić zachwyt. Zapewne dokładnie tak samo czuli się zagraniczni posłańcy i dygnitarze, który składali wizyty w pałacu dożów. Aby dostać się do państwowych komnat trzeba o wspinać się po Scala d’Oro, pozłacanych schodach a następnie przejść przez Scala del Anticollegio, ówczesną poczekalnie dla posłańców ozdobiona malowidłami z mitologicznymi motywami. Malowidła te prawie w całości wykonane zostały przez Tintorettego za wyjątkiem arcydzieła Paolo Veronesesa zatytułowanego Uprowadzenie Europy.
Do kolejnej komnaty, Sala del Collegio wstęp mieli jedynie najwyżsi dostojnicy. Ściany komnaty pokryte są malowidłami Tintorettego, Tycjana oraz Veronesesa. Najwybitniejszym dziełem znajdującym się w komnacie jest malowidło Veroneses przedstawiające wenecką Foltę w bitwie pod Lepanto.
W kolejnej sali, Sala del Senato, dwa razy w tygodniu obradował stuosobowy senat republiki. Malowidło na suficie Wenecja królową mórz wyszło spod pędzla Tintorettego. W przyległych salach: Sala del Consiglio dei Dieci oraz Sala Della Bussola mieściły się niegdyś urzędy odpowiedzialne za bezpieczeństwo. Kolejna sala, Sala d’Armi prezentuje ponad 2000 militariów z pochodzących z rożnych epok republiki.
Następna komnata, Sala del Maggio Consiglio jest największą i najwspanialszą komnatą całego pałacu. Długa na 54 i szeroka na 25 metrów sala stanowiła miejsce obrad najważniejszego organu całego aparatu władzy. Wielka Rada składała się z 1800 członków i podejmowała najważniejsze polityczne i gospodarcze decyzje. Pierwotnie sala ozdobiona była malowidłami pędzla Gentilego i Giovanniego Bellinich, Tycjana, Carpacciego. Podczas wielkiego pożaru w 1577 roku sala zestala doszczętnie zniszczona. Do odnowy zniszczonych ścian i malowideł zatrudnieni zostali Tintoretto oraz Veronese. Malowidła pozostawione przez obydwu malarzy uznane zostały za ich najwybitniejsze osiągnięcia. Ogromny obraz olejny Raj pędzla Tintorettego o rozmiarach 7 na 22 metry jest największym tego typu dziełem na całym świecie. Pozłacany sufit zawiera 35 rożnych obrazów, głownie pędzla Veronese.
Kolejne komnaty to prywatne pokoje dożów. Ozdobione są one malowidłami takich mistrzów jak: Giovanni Bellini, Vittore Carpaccio czy Hieronymus Bosch.
W dalszej kolejności, poprzez wąskie i ciemne korytarze dochodzimy do Antiche Prigioni, dawnego starego więzienia i dalej do Priginioni Nuove, które od XVI wieku było jedynym weneckim więzieniem państwowym (w całości leży poza zamkiem). Zadaszony most łączący obydwa więzienia, Ponte dei Sospiri (Most Westchnień) był dla wielu ostatnią szansą na zapamiętanie zapachu wolności.
Rozwiń tekst