Miasto Vittoriosa (lokalni używają dawnej nazwy Birgu) to jedno z trzech miast znajdujących się w
Wielkim Porcie pomiędzy zatokami Kalkara i Dockyard. Birgu było zamieszkane już w Średniowieczu. W roku 1528 Dominikanie zbudowali zachowany do dzisiaj kościół Zwiastowania NMP. W 1532 roku, gdy Zakon Joannitów szukał strategicznie położonego miejsca na stolicę, wybrano miasto Birgu, które zastąpiło
Mdinę. Istniejący
kościół św. Wawrzyńca został rozbudowany i stał się kościołem zakonnym. Zakon spodziewając się inwazji tureckiej ufortyfikował miasto, wybudowano
fort Św. Anioła. W roku 1565, kiedy Turcy faktycznie zaatakowali miasto, Birgu ze swoim fortem odegrało strategiczną rolę w obronie przed inwazją i dzielnie odpierał ataki armii osmańskiej. Fort nie został zdobyty. W uhonorowaniu zasług miasto otrzymało nazwę Vittoriosa (Zwycięska), która pozostaje oficjalną nazwą do dzisiaj. W roku 1571 Vittoriosa utraciła status stolicy, ponieważ Zakon przeniósł swoją stolicę do nieodległej
Valletty. Niemniej jednak Vittoriosa pozostała strategicznie ważnym posterunkiem obronnym, którego obiekty wojskowe były dalej rozbudowywane. Zatoka Dockyard stała się głównym portem floty Zakonu. W miejsce utraconej funkcji stolicy, papież Grzegorz XIII ustanowił Vittoriosę
rezydencją Inkwizytorów, którzy mieli tu swoją siedzibę aż do 1798 roku.
Do głównych zabytków miasta można zaliczyć:
Kościół św. Wawrzyńca (Knisja kolleġġjata ta' San Lawrenz)
W roku 1090 na miejscu dzisiejszego kościoła zbudowana została niewielka kaplica poświęcona Maryi. W roku 1283, po zajęciu wyspy przez Aragończyków, na miejscu kaplicy zbudowano kościół poświęcony św. Wawrzyńcowi. W roku 1508 biskup Birgu, Don Filip De Guevara nakazał rozebrać stary i zbudować większy i ładniejszy kościół. To właśnie ten kościół zastali Rycerze św. Jana po przybyciu na wyspę. Po przeniesieniu stolicy Zakonu do Birgu, Wielki Mistrz Philippe Villiers de l'Isle Adam ustanowił go
pierwszym zakonnym kościołem na Malcie. Wydzielono w nim kaplice dla poszczególnych „języków”, jak to było praktykowane na
Rodos. W roku 1691 według planów architekta Lorenzo Gafy powstała dzisiejsza, trójnawowa bazylika. Była to pierwsza bazylika w stylu barokowym wybudowana na wyspie. Malowidło w ołtarzu głównym przedstawiające męczeństwo św. Wawrzyńca zostało namalowane przez Mattia Pretiego.
Pałac Inkwizytora (Il-Palazz tal-Inkwiżitur)
Pałac został wybudowany zaraz po przybyciu Zakonu św. Jana na wyspę. Pierwotnie pełnił rolę sądu. Po przeniesieniu stolicy do Velletty, budynek stał się siedzibą Wielkiej Inkwizycji. Wielka Inkwizycja działa na podstawie papieskiej encykliki Licet ab Initio, opublikowanej przez papieża Pawła III. Po przejęciu wyspy przez wojska Napoleona, działalność Inkwizycji została zlikwidowana. Ostatni inkwizytorzy otrzymali dwa dni na opuszczenie wyspy.
Budynek był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany. Trudno jest więc mówić o jednym stylu architektonicznym, a korytarze to istny labirynt. Część sal udostępniono do zwiedzania.
Na parterze odtworzona została dawna kuchnia z piecem kamiennym, amforami i sprzętami kuchennymi. Sale na górnych piętrach stanowiły prywatne pokoje inkwizytorów, znajduje się także mała kaplica, biblioteka oraz sala rozpraw. Do sali rozpraw prowadziły dwa wejścia: jedno dla sędziów a drugie dla podsądnych. Wejście dla podsądnych było specjalnie niskie, aby domniemali heretycy nie mogli wejść wyprostowani. W podziemiach pałacu zlokalizowane są cele oraz sala tortur, w której znajdują się odtworzone maszyny wykorzystywane do torturowania domniemanych heretyków.
Fort św. Anioła (Forti Sant'Anġlu)
Kamień węgielny pod budowę fortu położny został w wieku IX przez Saracenów. Wybudowali oni Fort Morski (Castello al Mare). W latach 1530 – 1630, w oczekiwaniu na inwazję turecką, Zakon Joannitów przebudował fort, umocnił mury i wybudował nowe bastiony. Na czas Wielkiego Oblężenia fort stał się główną kwaterą zakonu i siedzibą Wielkiego Mistrza Jeana de la Velette. Fort odegrał strategiczną rolę w odparciu ataku Turków na wyspę.
Podczas II Wojny Światowej fort został wielokrotnie zbombardowany i zniszczony. W roku 1989 podpisana został umowa pomiędzy Maltą z Zakonem św. Jana w ramach której górna część fortu została przekazana Zakonowi i stanowi jego eksterytorialną posiadłość. W ostatnich latach Fort został częściowo odnowiony. Odnowa Fortu została zakończona we wrześniu 2015 roku i od tego czasu Fort jest główną atrakcją Vittoriosy ukazując swoją historię i rolę na przestrzeni wieków. Na szczycie Fortu znajduje się platforma widokowa z której rozpościera się wspaniały widok na Wielki Port (Dockyard) i okoliczne miasta.
Muzeum Morskie Malty (Mużew Marittimu ta' Malta)
Otwarte w roku 1992 Muzeum Morskie znajduje się nad Zatoką Dockyard, gdzie kiedyś cumowały statki Wielkiej Floty Zakonnej. Zadaniem muzeum jest pokazanie morskiej historii Malty, począwszy do czasów prehistorycznych do czasów obecnych. Zawierająca ponad 20.000 eksponatów ekspozycja podzielona jest następujące sekcje tematyczne:
W sekcji poświęconej antycznej żegludze morskiej znajduje się niewielka kolekcja rzymskich galer i statków handlowych. Prezentowane są także oryginalne rzymskie ołowiane kotwice.
Okres działalności Zakonu św. Jana na wyspie prezentowany jest w postaci oryginalnych modeli statków Joannitów. Prezentowanych jest też kilka obrazów ilustrujących bitwy morskie oraz niewielki wybór broni białej, lekkiej broni palnej i armat, wykorzystywanych na okrętach Zakonu.
Sekcja prezentująca okres francuski jest dość skromna i ogranicza się do prezentacji kilku armat, modelu okrętu liniowego i kilku portretów. Brytyjski okres na Malcie jest udokumentowany różnymi obrazami, akwarelami, grafikami, modelami z epoki, mundurami i mnóstwem różnych artefaktów. Sala jest podzielona na różne ekspozycje, ilustrujące rolę Royal Navy na Malcie i jej znaczenie dla Malty i Maltańczyków.
Muzeum posiada także kolekcję ponad 40 pełnowymiarowych łodzi maltańskich, których obecnie nie są wystawione ze względu na brak miejsca. Muzeum ciągle jest w fazie rozbudowy. W miarę oddawania do użytku kolejnych sal, otwierane są w nich kolejne ekspozycje.
